دی اتانول امین

توضیحات

دی اتانول آمین چیست ؟

دی اتانول آمین با علامت اختصاری DEA ، یک ترکیب شیمیایی آلی است که از یک آمین دسته دوم و یک الکل دوتایی تشکیل می شود. این الکل دوتایی دارای دو گروه هیدروکسیل است و همانند سایر آمین ها، دی اتانول آمین نیز به صورت یک باز ضعیف عمل می کند. ساختار مولکولی آن به صورت زیر است:

DEA مایعی بی‌رنگ و دارای بویی مانند آمونیاک است. استفاده از DEA و دیگر مشتقات آن، که برای ایجاد کف و بافت هایی نظیر کرم مورد استفاده است، در تولید محصولات بهداشتی، آرایشی رایج است. دیگر مشتقات آن عبارتند از : لورامید دی اتانول آمین ، کوکو دی اتانول آمین، کوکو آمید دی اتانول آمین یا روغن نارگیل دی اتانول آمین، لورامید DEA لاریک دی اتانول آمید و لائورل دی اتانول آمید.

ویژگی های دی اتانول آمین

• این محصول در اثر حرارت دیدن تجزیه می گردد و موجب تولید بخارات سمی می شود.
• محلول در آب است و با انحلال پذیری این ماده در آب می توان محلولی با قدرت بازی تقریبا قوی به دست آورد.
• با اکسید کننده های قوی و اسید های قوی به شدت واکنش می دهد.
• این ماده با فلزاتی نظیر مس، روی، آلومینیوم و آلیاژهای آن ها واکنش نشان می دهد و خوردگی این فلزات را در پی دارد. (بنابراین برای نگه داری و حمل و نقل این محصول از ظروفی با این جنس استفاده نمی گردد)

موارد استفاده و کاربرد دی اتانول آمین

1. مواد آرایشی و بهداشتی

اسیدهای چرب با اتانول آمین خنثی می شوند. به خصوص تری اتانول آمین برای امولسیون های روغن در آب امولسی فایرهای بسیار مناسبی هستند. دی اتانول آمین جز مواد معمول تشکیل دهنده شامپو و لوازم آرایشی هستند که موجب ساختار کرمی و کف کردن این مواد می شوند. کوکو آمید دی اتانول آمین یا روغن نارگیل مورد استفاده در شوینده ها یکی از مشتقات دی اتانول آمین است. دی اتانول آمین ماده اولیه در تولید مورفولین نیز می باشد.

2. سموم کشاورزی

دو فرایند برای تولید سموم وجود دارد که یکی از آن ها با استفاده از دی اتانول امین است. دی اتانول امین به عنوان ماده خنثی ساز مواد شیمیایی کشاورزی کاربرد دارد.

3. تولید مواد فعال کننده سطح

دی اتانول امین برای تولید ماد فعال کننده سطح که در مواد شوینده و بهداشتی مصرف می‌شود.

4. تصفیه گاز

به دلیل این که دی اتانول امین گرمای واکنش کمی دارد و ایجاد خوردگی نمی کند در تصفیه و شیرین سازی گاز طبیعی و غیر طبیعی، گاز پالایشگاهی به کار می‌رود.

5. تولید سیالات صنعتی

به دلیل این که دی اتانول آمین عمر زیادی دارد و ایجاد خوردگی نمیکند به عنوان خنک کننده کاربرد دارد. با ترکیب دی اتانول امین با اسیدهایی مثل اسید اولئیک یا اسید کربوکسیلیک نمک می‌شود و از خوردگی اسید ها توسط این اسید ها جلوگیری میکند.

استفاده از دی اتانول امین ها در رادیاتور ماشین ها به دلیل این که عمر خنک کنندگی طولانی تر شناخته شده و از رادیاتور های آلمینیومی بیشتر استفاده می‌شود، رو به کاهش است.

6. صنعت نساجی

دی اتانول آمین به عنوان نرم کننده در صنایع نساجی مورد استفاده قرار می گیرند

سایر کاربردها

دی اتانول آمین به عنوان کاتالیست در تولید فوم های پلی یورتان انعطاف پذیر و غیر قابل انعطاف به منظور بهبود بخشیدن به مقاومت و پایداری آنها استفاده می شود.

روش تولید دی اتانول آمین

برای تولید مواد شیمیایی اتانول آمین‌ها محلول آمونیاک، اتانول آمین‌های برگشتی و اتیلن اکساید به‌صورت مداوم و متناوب به سیستم واکنش وارد می‌شوند. در این قسمت به‌صورت هم‌زمان و تحت شرایط ساده‌ای MEA، DEA و TEA به دست می‌آیند. نرخ تولید هرکدام از امین‌ها می‌تواند متفاوت باشد و بستگی به انتخاب درست نسبت NH3 / EO و آمین‌های برگشتی از مراحل دیگر دارد.

دی اتانول آمین از واکنش آمونیاک با اکسید اتیلن تولید می شوند. این فرآیند، تنها فرآیند تولید این ماده در مقیاس صنعتی است. در این فرآیند واکنش ها در فاز مایع و در حضور آب انجام شده و بسیار گرمازا می باشند. نسبت تولید دی اتانول آمین معمولا با نسبت مولی آمونیاک به اکسید اتیلن ورودی واکنش کنترل می شود. امروزه اتانول آمینها در مقیاس صنعتی از واکنش اکسید اتیلن با آمونیاک تهیه می شوند. این واکنش به کندی انجام می شود و افزودن آب باعث شتاب یافتن واکنش می شود. اتانول آمین های تهیه شده در این روش دارای خلوص بالای ۹۹% هستند.